o mnie
Dorota Skiba - pedagog specjalny, logopeda, surdopedagog, specjalista WWR
Moja przygoda z pedagogiką zaczęła się ponad 20 lat temu, kiedy rozpoczęłam studia w Akademii Pedagogiki Specjalnej na kierunku pedagogika specjalna, o specjalności surdopedagogika. Wiedzę uzupełniałam podczas licznych studiów podyplomowych, szkoleń i kursów. Zaraz po studiach magisterskich zaczęłam pracę w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Słabosłyszacych jako surdopedagog, potem jako specjalista wczesnego wspomagania i trener EEG Biofeedback.
Moje serce skradła jednak logopedia.
Od 2021 roku pracuję jako logopeda w warszawskich przedszkolach, a od 2023 roku również jako pedagog specjalny.
logopedia
Logopedia kojarzy mi się z ośmiornicą...
Te ciągle falujące, szukające czegoś macki są jak dziedziny nauki, z których korzystamy w terapii logopedycznej tj.: laryngologia, neurologia, fizjoterapia, ortodoncja, językoznawstwo, psychologia, pedagogika, audiologia.
Dzisiejsza logopeda już nie jest tylko sprawą wywoływania „rrr”. Dziś logopedia przede wszystkim szuka przyczyn nieprawidłowej mowy i wymowy. Łączy obserwacje w całość, po to, aby zmiany jakie ma przynieść terapia były nie tylko skuteczne, ale i trwałe.
Rodzicom zawsze powtarzam jedno – zacznijmy od eliminacji przyczyny nieprawidłowości.
W ogromnym skrócie: jeśli dziecko oddycha buzią – w pierwszym kroku sprawdzimy u laryngologa drożność nosa, jeśli dziecko mówi niewyraźnie – badamy słuch u audiologa, jeśli nie mówi, lub przejawia niepłynność w mówieniu – przeprowadzamy głęboki wywiad i współpracujemy z psychologiem, jeśli w trakcie mówienia widzimy nieprawidłowość w ruchach języka – wysyłamy do fizjoterapeuty, jeśli podejrzewamy wąskie podniebienie – do ortodonty.
Potem zaś następuje drugi, trzeci i kolejny krok ku zdrowiu.
gdzie mieszka język?
...oto jest pytanie.
U sporej liczby dorosłych uświadomienie prawidłowej pozycji języka wywołuje mały szok. Nie dlatego, że mają tę pozycję nieprawidłową, ale że dowiadują, że ich język mieszka… pod podniebieniem.
Około 2/3 powierzchni języka lekko przywiera do podniebienia. Czubkiem dotyka do górnych dziąseł, nie pcha się na przednie zęby. Jest gotowy do prawidłowego przełykania, uszczelnia jamę ustną i działa jak najlepszy aparat ortodontyczny. I tak ma być. Jest to pozycja naturalna, fizjologiczna i nie musimy sobie o niej przypominać, język sam wie gdzie mieszka.
Ale kiedy tak nie jest, zaczynają się dziać rozmaite nieciekawe zjawiska takie jak: nieprawidłowy rozrost podniebienia i nosa, szczęki, żuchwy, krzywo rosnące zęby, problem z prawidłowym połykaniem - jeśli mówimy o najważniejszych.
Zaobserwuj gdzie trzymasz swój język kiedy nie mówisz, nie jesz, nie pijesz. Do czego dotyka twój język? Porozmawiajcie o tym w domu i jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości wybierz się do dobrego logopedy.
Najpierw zdrowie potem wymowa, czyli jak nie przedobrzyć
Oddech
Nie mówisz, nie jesz, nie pijesz, śpisz oddychaj nosem. Jedynie nieżyt nosa usprawiedliwia oddychanie ustami, ale kiedy zdrowiejesz nos musi się znów uruchomić, a usta zamknąć. W chorobie pilnuj higieny nosa, pij wodę, optymalnie nawilżaj powietrze i dbaj o siebie. Przy nawracających infekcjach udaj się do lekarza.
Postawa
Język łączy się z innymi mięśniami, wpływa na nie, a one wpływają na język. Udaj się do dobrego ortopedy i fizjoterapeuty szczególnie kiedy widzisz: asymetrie w ciele, krzywo ustawione stopy, kolana, głowę, odstające łopatki, wystający brzuch, niechęć do ruchu, szybką męczliwość, krzywe siedzenie przy stole.
Pozycja języka, połykanie, odgryzanie, gryzienie i żucie
Niby łatwe, ale czy zawsze prawidłowe? Osobą, która najlepiej sprawdzi ww. funkcje jest logopeda – terapeuta miofunkcjonalny. Od jakiegoś czasu bacznie zwracamy uwagę na pracę języka w tak banalnych czynnościach, dlatego na pewno szybko znajdziesz mioterapeutę w swojej okolicy, ale ważne, żeby to był ktoś doświadczony i uważny.
Dieta
Jeśli dziecko marudzi przy jedzeniu, lubi na przykład jeść potrawy tylko w jednym kolorze, ma odruch wymiotny na widok jedzenia wybierz się do terapeuty karmienia – specjalisty od wyzwań jedzeniowych. Rozważ diagnozę integracji sensorycznej. Przypatrz się wysypkom, swędzącym uszom, gardłom, może jest w rodzinie skłonność do alergii?
Ruch
Ruch to tlen i sprawne mięśnie, spokojny rodzinny spacer połączony z gimnastyką wyzwala endorfiny, buduje więzi, przewietrza nosy. Ubranie dopasuj do pogody, nie przegrzewaj. Ubierz dziecko tak jak siebie, najlepiej na cebulkę i ruszaj dawać dobry przykład. Jesienią i zimą sprawdzaj jakość powietrza.
Elektronika
Technologia ułatwia nam życie w wielu obszarach, ale czy zdajemy sobie sprawę czym za to płacimy? Czy mały człowiek jest w stanie oprzeć się jej złudnym urokom? Dorosły opiekun dziecka powinien stać na straży jego bezpieczeństwa w zetknięciu z tak powszechnymi „ekranami” i równoważyć je naprawdę wartościowymi aktywnościami.
Emocje
Emocje, intencje, motywacja to silniki mózgu i mowy. Spokojny mózg to spokojne dziecko. Spokojny i bezpieczny dom to miejsce w którym dziecko najlepiej się rozwija. Uczymy się wyrażać emocje słowami, odpowiednio je nazywać, oswajać, ale aby się to udało musimy mieć bezpieczne otoczenie i akceptację.
Słuch
Słyszenie i słuchanie to fundament dobrego rozumienia i mówienia. Słuch fizyczny może się pogarszać po chorobach uszu, dlatego tak ważne są kontrole słuchu po infekcjach. Czy wiesz, że nadmierne korzystanie z „ekranów” sprawia, że dziecko może „nie słyszeć” mowy otoczenia? Ignorować, nie reagować, a więc nie rozwijać swojej mowy.
Nawyki
Ssanie kciuka, bluzki, gryzienie ołówka, włosów, policzka, obgryzanie paznokci… te i inne tego typu nawyki nie przynoszą nam nic dobrego, wręcz przeciwnie – prowadzą do wzmożonego napięcia mięśniowego, asymetrii np. w funkcjonowaniu języka. Takie złe nawyki (parafunkcje) należy bezwzględnie eliminować w drodze do ładnej mowy i wymowy.
kontakt
